Een gastouder is een zelfstandig persoon die thuis of op een andere locatie op kinderen past. Een gastouder heeft zolang de kinderen bij hem/haar zijn de verantwoordelijkheid over de kinderen. Een gastouder moet de kinderen veiligheid bieden zodat ze zich kunnen ontwikkelen.Een gastouder leert de kinderen op een sociale en leuke manier met elkaar om te gaan. Een gastouder neemt eigenlijk de opvoeding van de kinderen over als ze bij de haar of hem zijn. Ook doe je leuke dingen met de kinderen, zoals naar de speeltuin en naar de kinderboerderij gaan. Je hebt ook te maken met het verschonen van luiers en het op tijd laten slapen van jonge kinderen overdag. En niet te vergeten knutselen en de taalontwikkeling stimuleren door te zingen, te lezen en veel met de kinderen te praten.

Een gastouder past over het algemeen op kinderen van 3 maanden tot en met 4 jaar, de leeftijd dat ze naar de basisschool gaan. Vaak doen ze dan wel nog tussen- en naschoolse opvang. Een gastouder kan ook zelf kinderen hebben, die draaien dan mee met het gastgezin. Een gastouder mag maximaal 6 kinderen opvangen, waarvan er maar 5 jonger mogen zijn dan 4, ook mag de gastouder maar 2 kinderen tegelijk opvangen onder 1 jaar.  Als de gastouder zelf kinderen heeft tot 12 jaar , worden die ook meegeteld.

De kinderen worden door de gastouder naar school gebracht en opgehaald.

Een gastouder moet ingeschreven staan bij een gastouderbureau, dat de gastouder controleert op vaardigheden, het huis van de gastouder controleert op veiligheid, een contract maakt met de ouders en de gastouder, bijscholing regelt voor de gastouder en regelmatig contact heeft over het welzijn van de kinderen.  En de betalingen voor de gastouder regelt, zodat ouders recht hebben op kindertoeslag ( een vergoeding van de belasting).